بر این اساس حضور و مشارکت فعال و هدفمند هرچه بیشتر و برجسته تر دانش بنیانها در سال ۹۹ سبب جهش تولید در نظام اقتصادی ایران خواهد شد. البته با حضور استارتاپها در کنار دولت، مدیریت تبعات اقتصادی ناشی از شیوع گسترده ویروس کرونا در کشور نیز برای دستگاههای مختلف تا حد زیادی تسهیل خواهد شد. مهمترین نقش برای بالندگی و گسترش روزافزون شرکتهای دانش بنیان در حوزه حاکمیتی تعریف میشود. اهمیت فوق العاده موضوع و اولویت بررسی کم وکیف شاخصهای تاثیر گذار در ارتقا و تقویت تعاونیهای تولیدی و دانش بنیان در نظام اقتصادی کشور باعث گردید تا این بخش از میزگرد را درحضور جناب آقای سیدباقر فتاحی عضو محترم هیئت مدیره به انعکاس نقطه نظرات و دیدگاههای کارشناسی همکاران محترم جناب آقایان: سعید معادی مشاور مدیرعامل و مدیر امور روابط عمومی و حوزه مدیریت، فرشید طهمورثی مدیر امور بین الملل، احمد محمدی مدیر امور استانها و شعب اختصاص بدهیم. امید است مورد قبول خوانندگان گرامی واقع گردد.
سعید معادی: با توجه به اینکه هدف از برگزاری میزگردهای تخصصی تبیین و تشریح موارد مهم سازمان از طریق تضارب آرا، انعکاس دیدگاهها و به اشتراک گذاشتن تجارب همکاران متخصص و انتقال دانش ضمنی آنهاست، این فرصت مغتنم مهیا گردید که تجارب ارزشمند همکاران در طی سالها کار و فعالیت به طرق مختلف در سازمان ثبت و ضبط گردد تا به نحو شایسته مورد استفاده و بهرهبرداری دیگر همکاران قرار گیرد.
همانگونه که مطلعید مطابق سنوات اخیر برای سال 1399 نیز راهبردهای مهم بانک با لحاظ کردن اقتضاء محیطی و شرایط کلان اقتصادی و وظایف و تکالیف محوله در قالب راهبردهای هفتگانه تعیین گردید.
در تبیین راهبردهای یاد شده به شعار سال و منویات رهبر معظم انقلاب توجه شده است، که به صورت منطقی بندهایی که به عنوان راهبرد در بانک از طریق اعضای محترم هیئت مدیره تدوین و تصویب و ابلاغ میشود برگرفته از شعار سال و برنامههای مهم است که یکی از راهبرد مهم از راهبرهای هفتهای هفتگانه تحت عنوان «کمک به ارتقاء و تقویت بخش تعاون بهویژه تعاونیهای تولیدی و دانش بنیان» است. طی چند ساله گذشته ظهور شرکتهای دانش بنیان که قالباً تحت پوشش دانشگاههای دولتیهستند و کار کرد متفاوت با شرکتهای خصوصی و تعاونیها دارند مطرح
گردیده است.
اعضای شرکتهای دانش بنیان افراد متخصص و تحصیل کرده اند که فعالیت آنها پژوهش محور و آینده محور مبتنی بر اختراع و نوآوریهای فناورانه است و همچنین با توجه به نقش و تاثیری که برای شرکتهای دانش بنیان به صورت تعاونی قائل میباشیم و اساسا حمایت از این دسته از شرکتها را محملی برای ارتقاء بخش تعاون قلمداد میکنیم و بنابراین لازم است در این گفتوگو اولا نسبت به شرکتهای دانش بنیان تعریفی ارائه نماییم و اساسا بدانیم که به چه شرکتهای شرکتهای دانش بنیان میگوییم و در ادامه به موانع و مشکلات موجود و در نهایت به نقش حمایتی بانک توسعه تعاون در ارتباط با شرکتهای تعاونی دانش بنیان مباحثی را مطرح نماییم ؟
سید باقر فتاحی: بحث مدیریت دانش در سال گذشته به عنوان یکی از اولویتهای هفتگانه بانک توسعه تعاون مورد توجه قرار گرفته است. بانک توسعه تعاون نیز برای تحقق هر چه بهتر این مهم از مرحله جوانی به میانسالی رسیده و لازم است در بحث مدیریت دانش به مرحله عمل گرایی برسد.
حوزه علمی دانش بنیان در چند سال اخیر مورد توجه دولت و نهادهای حاکمیتی قرار گرفت. در سالهای اولیه تاسیس بانک توسعه تعاون و در سال 1390 با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، حمایت از شرکتهای دانش بنیان مورد توجه واقع گردید. ابتدا در مورد ساختار شرکتهای دانش بنیان اختلاف نظرهای زیادی بین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مطرح بود تا اینکه بحث تشکیل شرکتهای حقیقی و حقوقی دانش بنیان در قالب شرکتهای سهامی خاص وتعاونی با مسئولیت محدود مطرح شد و تایید مجوزها از طریق قانونگذار مشخص گردید.
بر اساس قانون، شرکتهای دانش بنیان که مورد تایید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باشند میتوانند در قالب شخصیت حقیقی یا حقوقی فعالیت کنند. با تاسیس صندوق نوآوری و شکوفایی، بنیاد ملی نخبگان و پارکهای علمی و فناوری تعریف مشخصی از شرکتهای دانشبنیان ارائه شد و اختصاص منابع دولتی در حدود 3 هزار میلیارد تومان ازطریق صندوق نوآوری و شکوفایی درنظر گرفته شد و بانک توسعه تعاون نیز به عنوان یکی از بانکهای عامل با صندوق نوآوری و شکوفایی قرارداد عاملیت امضا نمود.
سعید معادی: مهمترین ویژگی شرکتهای دانش بنیان فعالیت مبتنی بر علم و دانش از یک سو و علم عملی شده در قالب بروز مهارت میباشد میباشد و به طور منطقی هر دانایی و اندیشهورزی و هر آگاهی میتواند با خود ظرفیت جدید و توانائی را همراه داشته باشد مضاف براینکه شرکتهای دانش بنیان فعالیتی با رویکرد و کارکرد جلوگیری از هدر رفت منابع، کارایی و اثر بخشی و بازدهی بسیار بالای آنهاست، خوشبختانه امروز تعریف و چهارچوب مشخصی پس از یک دهه فراز و نشیب برای شرکتهای دانش بنیان در قالب و قوانین و قواعد تعریف و منابع حمایتی شرکتهای دانش بنیان نیز تعیین گردیده است.
احمد محمدی: با توجه به اینکه در این گفتگو به شرکتهای دانش بنیان در قالب تعاونی برای ظرفیتی در جهت ارتقاء بخش تعاون اشاره شده است لازم است مباحثم را به سمت تعاونیهای دانش بنیان معطوف کنم. در راهبردهای هفتگانه بانک به حمایت از تولید بنگاهها و کسب و کارهای کوچک و خرد و متوسط،کمک به ارتقاء بخش تعاون به ویژه تعاونیهای دانشبنیان و همچنین استمرار بر اجرای حمایت از طرحهای ملی با نگاه ویژه به بنگاههای تولیدی اشاره است در حالی که در کنار پیش بینی این ظرفیتها متاسفانه هنوز بخش تعاون به عنوان متولیاصلی تعاون با چالشهای بسیاری روبروست.
درحال حاضر بخش صنعت و معدن و کشاورزی کارگروههای بسیار قوی در بخش تعاون دارند و میتوانند درقالب شرکتهای دانشبنیان تشکیل و مورد حمایت بانک توسعه تعاون قرار بگیرند. از ابتدای سال 91تا 98 بانک توسعه تعاون از اعتبارات صندوق توسعه ملی استفاده نموده و متولی توسعه اشتغال روستایی با جذابیت ویژه در نرخ و مدت ارائه تسهیلات بوده است. مشکل شرکتهای دانش بنیان میزان پایین سرمایه ثبت شده و عدم توانایی ورود آنها به بورس است. بنابراین حمایت مالی بانک توسعه تعاون از این شرکتها منوط به تغییر نگرش در بخش تعاون و تبیین استانداردهای حسابداری و تغییر اساسنامه است.
سعید معادی: در تکمیل مباحث آقای محمدی باید به این نکته اشاره کرد که شرکتهای دانش بنیان بر خلاف شرکتهای دیگر که حوزه مدیریتی آنها تلفیقی از دانش مدیریت ومباحث مالی وحسابداری است، عاملین و گردانندگان اصلی این گروه از شرکتها بیشتر رویکرد فنی و علمی دارند. بنابراین سایر مباحث کاربردی در بنگاه داری و کسب و کار شرکتهای دانش بنیان اعم از دولتی، خصوصی و تعاونی در زمینه تولید، کیفت تولید، قیمت تمام شده، بازار یابی، فروش، توسعه بازار، مشتری مداری و مولفههای دیگر در وهله اول به متولیان اصلی و سازمانهای هدایت کننده، حمایتکننده و نظارتکننده بر میگردد و در مرحله بعدی به سعی و تلاش گردانندگان شرکتها معطوف میشود ضمن آنکه در ارتباط با شرکتهای تعاونی دانش بنیان نقش توسعهای بانک توسعه تعاون مد نظر قرار گرفته شود و به عنوان مشاور اقتصادی و مالی و حامی برای شرکتهای دانش بنیانی که در قالب تعاونی تشکیل شده باشند عمل نماید.
فرشید طهمورثی: بحث شرکتهای دانشبنیان با مرورگزارشی که درسال 2014 میلادی بر مبنای شاخصهای رقابتپذیری در جهان واستقرار در فازهای توسعهای منتشر شد، قابل بررسی است. در این گزارش اشاره شده که کشورهای دنیا در سه فاز توسعهای قرار میگیرند. کشورهای عقب افتاده در فاز توسعه مبتنی بر منابع طبیعی هستند.
همچنین کشورهای در حال پیشرفت که در فاز توسعه مبتنی بر کارایی و بر اساس نسبت ستاده به داده در کناراستفاده از منابع طبیعی هستند. کشورهای پیشرفته نیز در فاز توسعه مبتنی بر نوآوری قرار دارند. بنابراین برای حرکت به سمت اقتصاد کارا و پیشرفته نا گزیر هستیم که به سمت نوآوری حرکت کنیم که یکی از ابزارهای آن تشکیل شرکتهای دانش بنیان است که نقش موثری در عبور از اقتصاد تک محصولی دارند.
در کشورما به خاطر تحریمها و وابستگی شدید به اقتصاد نفت استفاده از فناوریهای نوآورانه شرکتهای دانش بنیان و استارت آپها که تعداد آنها در حدود 10,000 شرکت ثبت گردیده بسیار حائز اهمیت است. قطعاً یک ایده تا رسیدن به مرحله تجاری سازی نیاز به تامین مالی و منابع دارد و نقش بانک توسعه تعاون با توجه به ماهیت توسعهای آن بسیار قابل توجه است.
سعید معادی: با توجه به موارد اشاره شده کشورهایی که اقتصاد آنها متکی بر منابع طبیعی هستندو همواره به صورت تک محصولی و یا خام فروشی منابع طبیعی فعالیت مینمایند و اساسا بودجه سالیانه را مبتنی بر درآمد حاصله از فروش ذخایر طبیعی تنظیم و تدوین مینمایند، همیشه با تهدیدهای اقتصادی روبرو بوده اند. و این در حالی است که کشورها یی که ساختار اقتصادیشان به سمت شرکتهای دانش بنیان و نوع آور هدایت شده و تنها میراث دار و حافظ منابع طبیعی کشورشان برای نسلهای آینده اند شرایط توفیق بهتری را فراهم میسانند.
امروزه با توجه به دیدگاههای حاکمیتی موجود چارهای جز حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان نداریم.
سید باقر فتاحی: در کشورهای پیشرفته تخصیص منابع مالی برای توسعه علم و دانش در اولویت اقتصادی قرار دارد. در کشورهای توسعه یافته طرحهای بزرگ شرکتهای دانش بنیان به راحتی تامین مالی میشوند و مدیران این شرکتها بدلیل ماهیت علمی و تخصصی درگیر موانع مالی و اعتباری در بانکها نمی شوند.
البته امکان اینکه بعضی سوء استفادهها و ریسکهای سرمایهگذاری در بین این شرکتها در استفاده از تسهیلات بانکی وجود داشته باشد، هست. امروزه بحث سرمایه گذاریهای خطرپذیر وخرید و فروش سهم در شرکتهای بورسی وجود دارد. صندوقهای سرمایهگذاری بانکی نظیر بانک توسعه تعاون ماهیانه به صورت متغیر20تا30 درصد سود سپرده پرداخت میکند.
در دنیا افرادی هستند که ریسک سرمایهگذاری بالایی دارند و در پروژهها سرمایهگذاری میکنند و ممکن است با شکست یا سودآوری بالا روبرو شوند. نمونه این شرکتها در ایران؛ اسنپ است که انقلابی در حمل و نقل عمومی کشور ایجاد کرد و صدها تاکسی سرویس شبانه روزی را با مشکل مواجه کرد.
اپلیکیشن اسنپ روی گوشیهای موبایل مسیریابی میکنند و در بحران کرونا که حمل و نقل درون شهری تعطیل شده بود اسنپ فود و اسنپ مارکت عمده خریدهای روزمره مردم را انجام میداد. بنابراین شرایط به گونهای است که نباید شرکتهای دانش بنیان با نیروهای متخصص و جوان را درگیر ضوابط و مقررات تامین مالی در دهه 1360 نمود.
در جلسات مختلف مجلس، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و شورای هماهنگی بانکها بحث شرکتهای دانش بنیان مطرح شد و مقرر گردید تامین مالی این شرکتها از محل منابع داخلی بانکی یا منابع صندوق توسعه ملی باشد.
اما در قوانین و مقررات دست و پاگیر فعلی استفاده از این منابع ضابطه دار، با نسبت مالکانه و سرمایه ثبتی در طرحهای توجیهی اقتصادی است که مباحث فنی و مالی دارد درحالی که سرمایه ثبتی شرکتهای دانش بنیان بسیار پایین است، اما بیشترین بازدهی را دارند.
در واقع اگر پذیرش و ثبت شرکتهای دانش بنیان را محدود و ضابطه مند کنیم و فیلترهای مشخصی را برای آنها تعریف کنیم میتوانند از تسهیلات ویژه و امتیازات خاص برخوردار شوند. البته در سال 2015 در امریکا، اروپا و اسکاندیناوی روال بدین صورت بود و روش تامین مالی طرحهای بزرگ در شرکتهای دانش بنیان درگیر نظام پیچیده بانکی نمی شوند.
سعید معادی: درکشور ما متاسفانه ضوابط و قوانین از یک سو منطبق با ساختار، شرایط و ظرفیت نوع بانک و از سوی دیگر با شرایط، وضعیت و نوع تقاضا متقاضیان و متولیان کسب و کار به درستی تعریف و تببین نشده است.
برای نمونه ساختار شرکتهای دانش بنیان مبتنی بر دانش جدید، تکنولوزی روزآمد و کارامد و بر مبنای فناوری نو بنا میگردد طبیعی است که این گروه از شرکتها از زمان شکلگیری فکر و ایده تا اجراء و بلوغ مستلزم آزمون و خطا و هدایت و حمایت مالی و سرمایهگذاری و هزینه کرد است تا به نقطه اوج برسند و این در حالی است که در قوانین بانکها، مقررات، شرایط و ضوابط در قالب تعریف آئیننامه و دستورالعمل، تعیین میزان نرخ سود تعیین شده و وثایق با ساختار آنها
منطبق نیست.
بنابراین بهعنوان یک راهبرد در بانک توسعه تعاون چه راهکاری را برای حمایت و تقویت شرکتهای دانش بنیان میتوانیم در نظر بگیریم؟ آیا شعب استانها در برخورد با این شرکتها و بررسی طرحهای توجیهی آنها پارامترهای چالش برانگیز و دست و پاگیر را برای آنها درنظر میگیرند؟ درزمینه حمایت از شرکتهای دانش بنیان چه تفاهمنامههای ویژهای را منعقد کردهایم؟
سید باقر فتاحی: در ابتدای دهه 90 قرارداد عاملیت با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری امضا گردید و تعدادی از طرحهای دانش بنیان دربانک توسعه تعاون تامین مالی شد ودراین زمینه کارگروه ویژهای درستاد تشکیل شد و تعدادی از کارشناسان که در رشتههای مختلف ازلحاظ دانش، توانایی بررسی طرحها را داشتند انتخاب گردیدند و با استفاده از ظرفیت پارکهای علمی و فناوری که در زمان معاونت علمی و فناوری تشکیل شده بود، کارشناسان بانک توسعه تعاون نیز عضو این کمیته شدند.
متقاضی بعد از ارائه طرح از لحاظ فنی توسط اساتید دانشگاه پارکهای علمی و فناوری به لحاظ قابلیت اجرایی ،مالی و تجاری سازی مورد بررسی قرار میگیرد ودر بانک توسعه تعاون نیز اصلاحات لازم در زمینه طرحهای توجیهی صورت میگیرد.
در قرارداد عاملیتی که از سال گذشته با صندوق نوآوری و شکوفایی تنظیم شد همکاران حوزه اعتبارات این کارگروه را تشکیل دادند و طرحهایی را که از صندوق نوآوری و شکوفایی به بانک معرفی میشود را وارد چرخه معمول بانک نمی کنند. در این کارگروه بحث تضامین با استفاده از ظرفیت صندوق ضمانت سرمایهگذاری برای شرکتهای تعاونی دانش بنیان بررسی میگردد. طرحهای عادی این شرکتها و همچنین سایر طرحهای تخصصی در حوزههای نفتی، پزشکی و ...در بانک توسعه تعاون تامین مالی میشوند.
سعید معادی: با توجه به اینکه شکلگیری شرکتهای دانش بنیان در بخش تعاون رشد خوبی نداشته و راهبری درستی دراین خصوص صورت نگرفته است، اما بانک توسعه تعاون علیرغم توسعهای بودن در این زمینه فعالیتهایی داشته است که نمونه آن نیز همین قرارداد عاملیت با صندوق نوآوری و شکوفایی میباشد دراین باره رفتار حرفهای و تمهیدات مدیریت امورشعب و استانها تا پایان سال 99 بسیار حائز اهمیت است.
احمد محمدی: درحوزه رفتاری مدیریت امورشعب و استانها جای کار زیادی وجود دارد. در بسیاری ازمواقع برای درخواست وامها واجرای طرحها برنامه ریزی درستی در زمینه مدیریت مالی وجود ندارد و شایددر بسیاری از موارد با تخصیص مبالغ پایین تری در طرحهای توجیهی مشکلات تعاونیها برطرف گردد که دراین خصوص بانک توسعه تعاون با ارائه مشاوره برای شرکتها وافراد متقاضی به آنها کمک میکند تا طرح پیشنهادی را به درستی مدیریت مالی کنند. بنابراین با مدیریت دانش وآموزشهای لازم همکاران حمایت از شرکتهای دانش بنیان با دیدگاه متفاوت در امور شعب مطرح است.
سعید معادی: به طورکلی در شرکتهای دانش بنیان ظرفیتهایی وجود دارد که افکارنوآورانه و مبتکرانه در آن متبلورمی شود و مشاورین مالی بانک نیزباید توانایی هدایت این ایدهها در مسیرصحیح را داشته باشند وفضا را برای خلق ایدههای جدید باز کنند و نباید محدود به فرمولهاوطرحهای قدیمی عمل گردد واجازه دهیم که ایدههای جدید با حمایت مالی صحیح مسیرهای نو و روبه رشدی را جهت ایجاد دانش و رشد علم و به دنبال آن تولید ثروت فراهم نماید.
فرشید طهمورثی: اگر شرکتهای دانشبنیان براساس شاخصهای مشخص تعریف گردد شرکتی که در این چارچوبها قرارگیرد و به عنوان شرکت دانش بنیان مورد توجه ویژه قرار بگیرد که این امر بااصلاح قوانین بالادستی میسر است. در حال حاضر تعاریف و شاخصها ی شرکتهای دانش بنیان دردنیا مطرح است که میتوانیم آنها را بومی سازی کنیم. به طورکلی میتوان حمایت از این شرکتها را بصورت مستقیم و غیر مستقیم تامین مالی نمود. در روش غیر مستقیم با طراحی بستههای اعتباری ویژه، برای خریداران محصولات دانش بنیان ازطریق تاثیرگذاری بر روی مشتریان محصولات این شرکتها میتوان به آنها کمک کرد. همچنین دربرخی موارد که محدودیتهایی در چارچوب بانک وجود دارد میتوان از ظرفیت شرکتهای زیر مجموعه بانک خصوصا لیزینگ استفاده نمود. بنابراین لزوم راه اندازی واحد مشاورهای در بانک برای حمایت و خدمت به شرکتهای دانش بنیان بسیار حائز اهمیت است.
سعید معادی: امسال سال جهش تولید است ومشخصاً بانک نیز باید در این مورد اثربخشی خود را افزایش دهد سوال اصلی این است که در این خصوص چه برنامههایی دربانک وجود دارد ومشخصا برای حمایت از تعاونیهای تولیدی چه اقدامات و طرحهایی در دست اقدام است.؟
سید باقرفتاحی: در چند سال اخیر شعارهای سال رویکردی اقتصادی دارد ودر واقع وظیفه ما به عنوان یک بانک دولتی کاملا مشخص است. به طور کلی درسال 98 علی رغم همه مشکلاتی که کشوربا توجه به تحریمها وکاهش قیمت نفت وهمچنین اتفاقات و بلایای طبیعی چون سیل و شیوع بیماری کرونا با آن مواجه شد، اما بانک توسعه تعاون به لطف خداوند و با کمک همه همکاران در سراسر کشوریکی از سالهای موفق فعالیت خود را رقم زد. سال 98 سالی بود که قریب به اتفاق برنامههایی که همکاران امور طرح و برنامه ستاد تدوین کرده بودند محقق شد وعملیات بانک در این سال وارد فضای سود شد و امیدواریم که بتوانیم این روند را برای سال 99 و برای سالهای آتی دنبال کنیم. با توجه به نامگذاری سال 99 به عنوان جهش تولید؛ بانک نیز برنامههای خود را بر این اساس تنظیم کرده که امیدواریم در برنامه تدوین شده امسال که درواقع پرداخت تسهیلات به مبلغ 20 هزار میلیارد تومان معادل 200 هزار میلیارد ریال را که به استانها ابلاغ شده محقق نماییم. ضمن آنکه با توجه به تکلیف بانک مرکزی به عنوان قانونگذاروهمچنین رویکرد بانک با نگاه توسعهای بتوانیم حداقل 20 درصد پرتفوی بانک را به بخش مسکن اختصاص دهیم. بخش مسکن موتور محرکه اقتصاد است و هر زمان این بخش در کشور رونق داشته باشد شاهد رونق درسایربخشها هستیم. 150 رشته فعالیت اقتصادی به صورت مستقیم در بخش مسکن حضور دارند، از حمل و نقل گرفته تا تولید سیمان، آهن، شیرآلات در بخش ساختمان و مسکن مشغول فعالیت اقتصادی هستند. یکی از مهم ترین مصادیق جهش تولید در بخش مسکن قابل تحقق است. ودر سایر بخشهای اقتصادی اعم از کشاورزی، صنعت و معدن، خدمات و بازرگانی نیز راهبرد دولت تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و اقتصادی است و استفاده از ظرفیتهای موجود بسیار حائز اهمیت است. طرحهای در حال ساخت با حداقل پیشرفت فیزیکی 60 درصد نیز در اولویت بعدی اهداف تامین مالی نظام بانکی است. هر چه این طرحها زودتر به بهره برداری برسند تاثیر ویژهای در جهش تولید و افزایش سطح اشتغال خواهد داشت. رویکرد تخصیص حداقل 70 درصد اعتبارات به بخش تعاونی همواره رعایت گردیده و با راهبردهای کنونی بانک توسعه تعاون این مهم مورد توجه میباشد. ضمن آنکه بانک در طی سالهای اخیر بانک عامل طرحهای توسعهای و همچنین منابع صندوق توسعه ملی به ویژه تسهیلات موضوع بند الف تبصره 18 قانون بودجه سال 97 و 98 بوده که در تبصره 52 قانون بودجه سال 99 نیز این مهم تاکید شده و بانک توسعه تعاون در اجرای طرحهای توسعهای و تسهیلات اشتغالزایی، نقش عاملیت را بر عهده داشته است. همچنین هزارمیلیارد تسهیلات سرمایه در گردش با نرخ ترجیحی از محل تفاهمنامه چهارجانبه بین معاونت امور تعاون وزارتخانه، بانک توسعه تعاون، صندوق کارآفرینی و صندوق ضمانت سرمایهگذاری در راستای جنبش تعاون علیه کرونا به تعاونیهای بهداشتی پرداخت میشود. بسته جهش تولید برای حمایت از فعالیتهای اقتصادی و تولیدی و تامین مالی تهیه گردیده که با همکاری دستگاههای اجرایی و پیگیری روسای شعب بانک در سطح مساعدی اجرا خواهد شد. تفاهم نامه اتحادیه مصرف فرهنگیان زمینه اعطای کارتهای مرابحه به ارزش بیش از هزار میلیارد ریال برای اعضای این اتحادیهها را با شرایط مناسبی فراهم نموده است. تعامل و همکاری با اتحادیههای شرکتهای تعاونی و شرکتهای تعاونی در راستای حمایت از جامعه تعاون و تعاونگران مد نظر است. تشکیل جلسات کمیته استانی با حضور معاونت تعاون در جهت بررسی مسائل تعاونیهای مشکل دار و رفع مشکلات آنها به جد دنبال میشود. مضافا براینکه آسان نمودن مراحل اعطای تسهیلات عمومی و با یکبار مراجعه بر مبنای درخواست الکترونیک تسهیلات در دستور کار قرار دارد و در سال 99 به این مرحله خواهیم رسید که متقاضیان تسهیلات عمومی با درخواست آنلاین و سپس یکبار مراجعه متقاضی و ضامن، امکان دریافت تسهیلات عمومی را داشته باشند، و برای هفته تعاون به این مهم دست پیدا خواهیم کرد. از مهم ترین پیامدهای بحران کرونا پی بردن به اهمیت فعالیتها در بستر الکترونیک میباشدکه در حوزه عملیات بانکی نیز این مهم بسیار کارگشا است. فرآیند بسیاری از تسهیلات عمومی همانند تسهیلات به معرفی شدگان کمیته امداد، سازمان بهزیستی، مشاغل خانگی، بنیاد شهید و امور ایثارگران نیز میتواند بر بستر الکترونیک انجام شود.
احمد محمدی: در راهبردهای هفتگانه مبحث حمایت از واحدهای تولیدی و تحقق شعار جهش تولید و رویکرد حمایت از واحدهای کوچک و متوسط و سرمایه در گردش مطرح شده است که واحدهای اجرایی بانک مستقر در استانها و شعب نیز هدایت میشوند تا برنامه اعطای تسهیلات به میزان 200 هزار میلیارد ریال در سال 99 را با همین رویکرد به پیش ببرند. تسهیلات در سالهای گذشته بالای 70 درصد به بخش تولید پرداخت شده است و همچنین در موضوع تبصره 18 نیز جایگاه تولیدی ویژه است و تقریبا به بخش صنعت 6 هزار میلیارد تخصیص پرداخت شده است. درتبصره 18 بخش کشاورزی نیز سهم مناسبی دارد و همچنین عملکرد بانک در خصوص معرفی شدگان مشاغل خانگی نیز در سطح مطلوب بوده است.
فرشید طهمورثی: در خصوص فعالیتهای ارزی و حمایت از بخش تعاون و بخش تولید کشور مطالبی مورد اهمیت است که اشاره میکنم. تکمیل ظرفیتهای موجود و تامین مالی آنها در اولویت تسهیلاتی بانک است و وضعیت بحران کرونا و رکود اقتصادی در جامعه چنانچه ظرفیتهای موجود تقویت گردد و بسیاری از برنامههای بانک در جهت حمایت از تولید و جهش تولید باشد، محقق خواهد شد. مطابق رتبه بندی مشتریان ارزی که در چهار طبقه abcd و براساس یک سری از شاخصها نمره بندی صورت گرفته است وزن مناسبی برای واحدهای تعاونی و تولیدی در نظر گرفته شده است. با تمهیداتی که در سیاستهای ارزی پیشنهاد شده است تعاونیهای تولیدی برای اخذ ضمانت نامه ارزی از امتیاز بالایی برخوردار هستند. همچنین گشایش اعتبار اسنادی برای این واحدها در راستای واردات مواد اولیه قابل انجام است. در حال حاضر هم امکان جابجایی و انتقال پول برای مقاصدی روابط کارگزاری بانک اجازه میدهد فراهم است. در حال حاضرحدود 3 هزار و 400 میلیارد ریال معادل منابع ارزی در بانک سپرده ارزی داریم. با توجه به گسترش روابط کارگزاری بانک با بانکهای داخلی، منابع ارزی معادل 5000 تا 5500 میلیارد ریال خواهد رسید. با توجه به اختلاف نرخ ارز و امکان ایجاد رانت در تلاش هستیم در حاشیه امنی و در راستای سیاستهای دولت حرکت کنیم و همچنین ریسک عملیات را باید کنترل نماییم. مدیریت ریسک عملیاتی بسیار مهم است و حوالههای رفع تعهد را به زیر 2 درصد رسانده ایم.
سید باقر فتاحی: بازاریابی در بانکداری به دو بخش بازاریابی تجهیز منابع و بازاریابی تخصیص تقسیم میشود. استانهایی که در هر دو بخش تقویت شده اند عملکرد مناسب تری داشته اند. همزمانی تجهیز و تخصیص منابع و پیوستگی آن در طول سال به کارآمدی بانک کمک زیادی میکند. بیش از 85 درصد از درآمدهای بانک هم از محل درآمدهای مشاع حاصل میشود و بانک از اواخر 96 و ابتدای سال 97 به عنوان یکی از چهار بانک عامل توانسته به طرح اشتغال پایدار روستایی ورود پیدا کرد و تا پایان مرحله چهارم بیش از 95 درصد این منابع پرداخت شده است و قرارداد مرحله پنجم نیز بین بانک توسعه تعاون و صندوق توسعه ملی امضا شد. عددی را که در مرحله پنجم و مرحله آخر صندوق توسعه ملی در اختیار بانک قرار میدهد نزدیک به 7500 میلیارد ریال معادل 750 میلیارد تومان هست که همین میزان هم باید از محل منابع داخلی بانک به آن اضافه کنیم. در واقع باید برای منابع 15 هزار میلیارد ریالی بانک برنامه ریزی کنیم. این پیشنهاد به مدیریت عامل بانک داده شده و مقرر گردیدکه کمیتهای تشکیل گردد و راهبری آن در ستاد باشد و در صورت نیاز تشکیل جلسات بصورت حضوری یا از طریق ویدئو کنفرانس داشته باشیم تا استانها هم بتوانند در جریان ضوابط و مقررات در سراسر کشور قرار بگیرند. یکی از استانها در چهار مرحله بیش از 130 درصد پرداخت داشته و در مقابل استانی دیگر نیمی از این مبلغ در حدود 65 درصد تسهیلات را پرداخت کرده است. در خرداد ماه قرار است منابع مالی مورد نظر در بانک توسعه تعاون توسط بانک مرکزی تامین گردد. امیدواریم در سال 1399 کل این مبلغ به درستی تخصیص گردد. بر اساس ضوابط و مقررات بانک باید بتوانیم مانند چهار مرحله قبلی موفق عمل نموده و در مرحله پنجم نیز هم این افتخار نصیب بانک توسعه تعاون شود.
گفتگو: حورا خاکدامن