در چنین شرایطی بر پایه نهادینه شدن فرهنگ مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای، رشد و بالندگی سازمان در عرصه خدمات‌رسانی به اقشار مختلف اجتماعی از طریق برقراری توازن منطقی و عدالت بر پایه انصاف به ویژه در فرایند تصمیم سازی و تصمیم‌گیری تضمین خواهد شد؛ و حتی مسیر ارتقاء و تعالی بر مبنای اتکاء به توان تخصصی، انرژی فزاینده و تجربه ارزشمند سرمایه انسانی از یکسو و همچنین امکان ترغیب و تشویق روزافزون مشتریان حقیقی و حقوقی فعال در بخش‌های مختلف اقتصادی و تعاونی به استفاده اثربخش از خدمات قابل‌ارائه از سوی دیگر تداوم و استمرار می‌یابد. به دلیل اهمیت فوق‌العاده موضوع مورداشاره، این بخش از سلسله نشست‌های تخصصی و صمیمی «میزگرد» به انعکاس دیدگاه‌ها و نقطه نظرات همکاران محترم آقایان؛ مهرزاد احمدزاده رئیس اداره کل بازرسی و رسیدگی به شکایات، حسین فولادی وندا رئیس اداره کل رفاه کارکنان، حسن عاشقی سرپرست پایگاه مقاومت بسیج و معاون برنامه‌ریزی اداره کل آموزش و حبیب عشایری معاون اطلاع‌رسانی و تبلیغات اداره کل روابط عمومی اختصاص‌یافته است. امید است متن حاضر مورد مقبول خوانندگان گرامی قرار گیرد.
حبیب عشایری: تعریف ساده‌ای که از مسئولیت اجتماعی می‌توان ارائه کرد، اینکه؛ داشتن احساس تعهد اجتماعی در کنار تلاش در جهت حداکثر سازی سود برای سازمان و نیز فراهم‌سازی امکان برخورداری کارکنان و سایر اقشار مختلف اجتماعی از رفاه نسبی مدنظر می‌باشد. البته در این خصوص نقش‌ها و مأموریت‌های درون سازمانی و برون‌سازمانی بانک بسیار حائز اهمیت است.
چنانکه ایفای نقش مؤثر بانک توسعه تعاون در حوزه اشتغال‌زایی به ویژه از طریق حمایت فزاینده از طرح اشتغال روستایی دلالت بر مسئولیت اجتماعی بانک در عرصه برون‌سازمانی دارد. همچنین ارائه تسهیلات حمایتی ارزان‌قیمت بانک به مددجویان سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام (ره)، بنیاد شهید و سایر نهادها در چارچوب مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای صورت پذیرفته است. ضمن آنکه در این‌گونه طرح‌ها، محور اصلی نقش‌ها؛ پوشش اقشار کم برخوردار در جامعه موردنظر بوده است.
اساساً در تقسیم‌بندی مشتریان سازمانی از دو بعد؛ درون سازمانی و برون‌سازمانی، کارکنان درواقع مشتریان درون سازمانی به شمارمی آیند که طبیعتاً امور سرمایه انسانی و اداره کل رفاه می‌تواند در این زمینه نقش‌های مؤثری را ایفا نماید. برخی از بانک‌ها در زمینه عمل به مسئولیت اجتماعی از بعد درون سازمانی اقدام به تشکیل واحد «مددکاری اجتماعی» نموده‌اند. تمهید شرایطی مناسب باهدف ارائه مشاوره‌های روانشناختی و درمان مشکلات مختلف پرسنل در زمره شیوه‌های مناسب در حوزه مسئولیت اجتماعی با محوریت اخلاق حرفهای قلمداد می‌گردد.
حسین فولادی وندا: در ابتدا لازم است پیش از ورود به موضوع بحث؛ در مورد موفقیت صحبت می‌کنیم. موفقیت پنج بعد دارد: بعد اول، شخصی است که بر مبنای آن فرد در زندگی خود احساس موفقیت داشته باشد. بعد دوم، موفقیت شغلی است که گام نخست آن مستلزم برقراری ارتباط صحیح با همکاران است. بعد سوم، به موفقیت افراد در قالب شخصیت حقیقی آن‌ها در عرصه اجتماع مربوط می‌شود که بر اساس آن افراد در گروه اجتماعی خود تا چه میزان دارای موفقیت لازم بوده‌اند.
بعد چهارم، موفقیت در عرصه حیات ملی است؛ یعنی چنانچه در هر جا به صورت گروهی منافع کلی کشور را در نظر بگیریم قطعاً در برابر بروز هرگونه مشکلاتی بر آن‌ها فائق خواهیم شد؛ بنابراین کامیابی‌های انسان‌ها در کره زمین به کم و کیف اتحاد انسان‌ها بستگی دارد که این امر سبب موفقیت‌های چشمگیر می‌شود. در سازمان‌ها به ویژه در حوزه سرمایه انسانی، اولین وظیفه این حوزه؛ تحقق رضایتمندی همکاران است که باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد. البته تحقق رضایتمندی منوط به استفاده هوشمندانه از ابزارهای مختلفی مانند: ارتقاء شغلی است.
اگر بخواهیم در سازمان موفقیت‌هایی داشته باشیم، باید یکسری عوامل را در همه بخش‌ها مدنظر داشته باشیم. در توسعه پایدار سرمایه انسانی باید تمام موارد مورد نظر را در نظر بگیریم. برای اینکه موفقیت در رضایتمندی حاصل شود؛ باید برنامه‌ریزی لازم در خصوص پیشبرد امور در قالب کارتیمی، طراحی و سپس اجرا گردد. این اتفاق زمانی میسر می‌گردد که نگاه فرابخشی در مراحل مختلف سازمان در چارچوب کار گروهی وجود داشته باشد تا پیشرفت‌های لازم حاصل شود. طبیعتاً توفیق در این عرصه در زمره مسئولیت‌های اجتماعی و اخلاق حرفهای تلقی می‌گردد.
حبیب عشایری: پروفسور آرچی کارول (Archie Carroll) هرم مسئولیت اجتماعی‌اش را در سال 1991 منتشر کرد و از آن زمان این هرم به ابزاری بسیار پرکاربرد تبدیل‌شده است. ایشان در قالب هرم مسئولیت اجتماعی پیشنهادی خودش به مؤلفه‌های مهم آن نظیر: اقتصاد (ایجاد سود)، قانون (اطاعت از قوانین)، اخلاق (رفتار مبتنی بر اخلاق) و انسان دوستانه (یک شهروند خوب) اشاره می‌نماید.
برمبنای چنین هرمی و البته بر پایه رویکرد بومی می‌توان این‌گونه پنداشت که اساساً مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی، بانک‌ها و مؤسسات مالی، اقتصادی کشورمان به‌شدت بر ارزش‌های پذیرفته‌شده اجتماعی، اعتقادات و باورهای دینی و اخلاقی حاکم بر جامعه استوار است. بر این اساس بسیاری از رفتارها، تصمیمات، برنامه‌ها و اهداف سازمانی به شکلی در رفتار، عمل، نیات و انگیزش مدیران و کارکنان متجلی است و تا حدود زیادی این امر متأثر از ارزش‌های دینی، باورهای فرهنگی و مقتضیات عرفی است و از سوی دیگر ریشه در اخلاقیات زیست‌بوم دارد.
مهرزاد احمدزاده: اساساً مسئولیت‌پذیری در چهار بعد اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و اخلاقی موردنظر است. در بعد اجتماعی، تقویت عزت‌نفس افراد باعث افزایش مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی می‌شود. در بعد اقتصادی، به لحاظ اهمیت کم و کیف تأمین معیشت مردم به ویژه در ارتباط با میزان تعهد حقوقی و التزام اخلاقی به قوانین و مقررات حاکم مطرح است. ضمن آنکه در بعد اخلاقی، تعهد اجتماعی افراد نیز مدنظر است. البته در بعد حقوقی، نیز نحوه رسیدگی به مشکلات افراد بیشتر مورد نظر است؛ اما مسئولیت‌پذیری اجتماعی یک تعریف کلی دارد که وظیفه‌شناسی و تعهد به انجام وظایف در آن رکن محوری است.
طبیعتاً مسئولیت باید به آن دسته از افرادی داده شود که قدرت انجام کار را به صورت آگاهانه داشته باشند و مسئولیت ناشی از پیامدهای تصمیم اتخاذ شده را آزادانه بپذیرند؛ بنابراین پذیرش مسئولیت ناشی از اتخاذ تصمیم‌های مختلف یکی از مصادیق مسئولیت‌پذیری اجتماعی در حوزه وظایف سازمانی به شمار می‌آید. ضمن آنکه در ارتباط با مسئولیت اجتماعی انتظارات و توقعات از طرف مشتریان نیز مطرح است که باید در چارچوب مأموریت‌های قانونی نسبت به تأمین انتظارات آن‌ها به صورت شفاف عمل نماییم.
حبیب عشایری: درواقع مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای پیوند عمیقی با باورهای دینی و ارزش‌های اسلامی-ایرانی دارد. صرف‌نظر از اندیشه‌های ناب اسلامی پیرامون مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای؛ در دهه‌های اخیر صاحب‌نظران غربی نیز در این حوزه نظریه‌هایی را ارائه کرده‌اند. به عنوان نمونه؛ ژوزف شومپیتر یکی از سه اقتصاددان برتر جهان است. او اقتصاددانی اتریشی‌الاصل می‌باشد که در زمره اقتصاددانان نهادگرا به شمار می‌آید. به باور او مبنای رشد اقتصادی، توسعه مالی است؛ و نوآوری‌های تکنولوژیک نیز نیرومحرکه رشد اقتصادی بلندمدت است و دلیل اصلی نوآوری، توان بالای بخش مالی که بتواند منابع مالی لازم را در اختیار کارآفرین قرار دهد.
بر اساس تحلیل شومپیتر می‌توان مسئولیت اجتماعی را در قالب حمایت‌های اقتصادی بانک‌ها از کارآفرینان باهدف ایجاد اشتغال در جامعه تفسیر کرد. حال باید دید بانک‌ها تا چه اندازه توانسته‌اند انتظارات جامعه هدف را در چارچوب سیاست‌های اشتغال‌زایی محقق نمایند؟
حسن عاشقی: به نظر می‌رسد که باید حدود و صغور مسئولیت‌های اجتماعی و حرفهای را مرزبندی کنیم. به عنوان انسان در جامعه، سازمان یا بانک باید دید تا چه حدی ملتزم به مسئولیت‌پذیری اجتماعی هستیم. ضمن آنکه آرمانی که برای تحقق مسئولیت اجتماعی در کشور اسلامی خودمان ترسیم می‌کنیم آیا بر محوریت انسانی استواراست؟ طبیعتاً موفقیت و کامیابی‌های جهانی و توسعه انسانی، توسعه درون زای ما را هم تحت تأثیر قرار خواهد داد. از سال 2014 تا 2019 تعریف توسعه تغییر کرد. اگر انتخاب‌های انسان‌ها را گسترش دهیم، مسئولیت اجتماعی در قبال مسئولیت‌پذیری مطرح است که با هدف ایجاد زندگی بهتر برای انسان‌ها موردنظر می‌باشد. در صورت تحقق یک چنین ایده آلی می‌توانیم ادعا کنیم به سمت توسعه حرکت کرده‌ایم. درگذشته به کشورهایی توسعه‌یافته اطلاق می‌شد که از درآمدزایی و تولید ملی بالایی برخوردار بودند. ولی اخیراً پیشرفت در ابعاد فرهنگی و اجتماعی، معیار توسعه‌یافتگی است که در سال‌های قبل از آن به عنوان توسعه پایدار یاد شد. امروزه معیارهای توسعه‌یافتگی کشورها در قالب توجه به محیط‌زیست، نیازهای روز جامعه و نحوه تأمین آن و زندگی مطلوب نسل آینده تغییریافته است. به عبارتی دیگر توسعه‌یافتگی یعنی اینکه بتوانیم امکان انتخاب آدم‌ها را بیشتر کرده و محیط اجتماعی را قابلیت زا کنیم. آرمان مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای، انسان است. در قرآن از انسان به عنوان اشرف مخلوقات نام‌برده شده است. چنانچه مشاهده می‌گردد از سال 2019 جهان غرب به ظرفیت‌های انسانی توجه بیشتری کرده است.
مهرزاد احمدزاده: مباحث دینی و اعتقادی در باب مسئولیت اجتماعی به پنج قسمت تفکیک‌شده است. اولین آن؛ مسئولیت اجتماعی مخلوق در برابر آفریدگار و خداست و همچنین رشد و تعالی انسانیت. دوم؛ مسئولیتی که انسان در برابر خود دارد تا از بلاتکلیفی در برابر جامعه و خانواده خود رها شود که این امر یکی از اصلی‌ترین کانون‌های اجتماعی است و باعث رشد افراد می‌گردد. سوم؛ مسئولیت اجتماعی در برابر جامعه است. انسان محتاج به برقراری ارتباط با افراد برای برآوردن نیازهای مادی و معنوی است. چهارم وپنجم؛ مصرف بهینه منابع و ذخیره‌سازی برای آیندگان و همچنین بحث‌های مرتبط با حوزه محیط‌زیست و نگهداری صحیح منابع طبیعی از دیگر مسئولیت‌های اجتماعی است.
حسین فولادی وندا: با توجه به اینکه اساس کشور ما مبتنی بر رویکرد اسلامی است، قاعدتاً باید از سه اصل تبعیت کنیم. توکل به خداوند متعال و داشتن باورهای دینی و پایبندی به اعتقادات طبیعتاً باعث موفقیت می‌شود. در کنار ایمان راسخ به خداوند و پاسداشت نعمت‌های او، ضروری است تا تعهد سازمانی و تعلق خاطر افراد به مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای در بدو استخدام سنجش و موردتوجه قرار گیرد.
افراد باید سازمان را باور داشته باشند تا اصول اخلاقی و ارزش‌ها و هنجارهای آن را رعایت کنند. نکته بعدی تخصص افراد است، تخصص ماحصل علم و تجربه است و مجموعه‌ای از معلومات و مهارت‌های فردی است که آن‌ها در ارتباط با مسئولیت اجتماعی مدد می‌رساند.
حبیب عشایری: همه ادیان الهی بر پایه‌های مهم هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی استوار هستند. به عنوان نمونه؛ در اغلب ادیان الهی پس از خالق جهان هستی، خلقت انسان رکن مرکزی هستی‌شناسی است که در دین مبین اسلام نیز این‌گونه است. البته در باب مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای مبانی معرفت‌شناختی عمیقی در قرآن و سیره ائمه اطهار (ع) می‌توان جستجو کرد. ضمن آنکه مصادیق مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای را نیز می‌توان در آراء و اندیشه‌های فلاسفه مسلمان نظیر: ابو نصرفارابی، امام محمدغزالی، ابوعلی سینا، خواجه نصیرالدین طوسی (شیخ اشراق) و خواجه نظام الملک و... درسپهر اسلام و ایران به اشکال مختلف یافت.
همچنین تلقی وتصور فلاسفه یونان باستان را نیز مانند: افلاطون و ارسطو نباید نسبت به معنا و مفهوم مسئولیت اجتماعی نادیده گرفت؛ بنابراین جایگاه و اهمیت مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای آن‌قدر مهم است که اندیشمندان شرقی و غربی از گذشته تاکنون پیرامون آن قلم‌فرسایی نموده‌اند و اساساً دربسیاری از جهات، حیات و ممات بشریت را به کم و کیف توجه انسان‌ها به این مقوله پیوند زده‌اند. در مباحث کاربردی‌تر در عرصه فعالیت‌های امروزین؛ بحث اخلاق کار، تنظیم روابط کار و مدیریت تشویق‌ها و تنبیه‌ها و تدابیر مدیرت سازمان در خصوص سرمایه انسانی به عنوان جلوه‌های دیگری از مسئولیت اجتماعی
خودنمایی می‌کند.
مهرزاد احمدزاده: باید اذعان کرد که در چارچوب مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای مجموعه‌ای از ارزش‌ها و ضد ارزش‌های حاکم بر روابط اجتماعی وجود دارد. چنانکه اگر یکسری از الزامات رعایت شود، می‌تواند اثرگذار باشد. بحث شفافیت خیلی تأثیرگذار است. بایدها و نبایدها برای کارکنان و ذینفعان سازمان مطرح است. الگوی‌های رفتار سازمانی و الگوبرداری افراد در سازمان به ویژه در خصوص رفتار شغلی، تخصص، اطلاعات فنی و اطلاعات موردنظر افراد بسیار حائز اهمیت است. سازمان باید الگوها را برای افراد مشخص کند. سیستم‌های تشویق باید موردبررسی قرار گیرد.
ابزارهای لازم برای پیاده‌سازی الگوهای اخلاقی فراهم گردد و نیازهای اخلاقی سازمان رصد شود و از نارسایی‌های اخلاقی جلوگیری شود. ضمن آنکه بازخوردهای اصلاحی باید در سازمان صورت گیرد و واکنش به مسائل اخلاقی نشان داده شود.
حبیب عشایری: بحث سرمایه انسانی رکن محوری در سازمان است. وقتی متغیرهایی مانند: تعالی فردی و ترقی فردی مطرح است. ترقی فردی از یک منظر مشتمل است بر؛ ثروت، قدرت اجتماعی، مقام، تأیید اجتماعی، آزادی، جاه‌طلبی، موفقیت، تأمین خانوادگی و خوشی و لذت است. درحالی‌که تعالی فردی شامل؛ مفید بودن، مسئولیت‌پذیری، صداقت، وفاداری، عدالت اجتماعی، هماهنگی درونی، برابری و وحدت است. تعالی فردی پیوند معناداری با حوزه مسئولیت‌پذیری اجتماعی و اخلاق حرفهای و درنتیجه با اهداف و راهبردهای سازمان دارد. نقش و مأموریت‌های حوزه رفاه و منابع انسانی در این خصوص از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار است.
حسن عاشقی: باید بین اخلاق حرفهای و حرفه ایی گرایی تمایز قائل شد. اخلاق معیار درست از غیر درست است. در بانک؛ اخلاق حرفه ایی سه شاخصه دارد. اول، کار باید منطبق با قانون باشد. ملاک دوم منطبق بودن با عرف جامعه و نیز منطبق با هنجارهای جامعه باشد. سومین عنصر، در عین قانونی و عرفی بودن منطبق با هنجارهای سازمان باشد. ولی به‌طورکلی حرفهای گرایی با اخلاق فرق می‌کند. اخلاق حرفه ایی گرایی درعین‌حال که این سه خصوصیت را دارد، باید خصوصیت حرفهای هم داشته باشد. حتی ممکن است این افراد درجایی ایثار کنند. ضمن آنکه لازم است تا گذشت، ایثار، تعهد، دانش، تحصیلات و تخصص لازم را داشته باشند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که بانکدار را حرفهای یا اخلاقی بنامیم.
حسین فولادی وندا: البته بحث اخلاق و مسئولیت اجتماعی در سطح بین‌المللی و فرا منطقه‌ای مطرح می‌باشد. بحث حرفهای گرایی و مسئولیت‌پذیری بر اساس استانداردهای بین‌المللی تعریف‌شده است که در کنار ایجاد تحول در حوزه فناوری، اصل مشارکت و نوع رفتار قلبی افراد در عصر فناوری اطلاعات بسیار تأثیرگذار است. اگر اخلاق حرفهای به صورت قلبی نباشد، ارزش ندارد و باعث رضایتمندی در سطوح فردی و سازمانی نمی‌شود. مشارکت و همدلی در کنار اعتماد پذیری و مسئولیت‌پذیری بسیار حائز اهمیت است.
نگاه باید روبه‌جلو باشد. باید دید از منظر بانکداری بین‌المللی و فرایند طراحی‌شده در دنیا اخلاق حرفهای به چه صورت است؟ آیا افراد می‌خواهند به صورت گروهی- پروژه‌ای و تخصصی اداره شوند. باید دید بانک توسعه تعاون به لحاظ بانکداری چه وجه تمایزی می‌تواند داشته باشد. بحث نیروی انسانی حرفهای در کنار به روز بودن آن مطابق با بانکداری بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است.
حسن عاشقی: صرف دانش و تخصص افراد در کنار توسعه دیجیتال بسیار مهم است. به تناسب محیط کار و فرهنگ، نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهایی که وجود دارد، می‌توان از عنصر رهبری اقتضایی استفاده کرد. مجموعه‌ای از عوامل به عنوان حرفهای گرایی وجود دارد که در قالب یک مدل علمی و پژوهشی در جهان تجربه‌شده است. اساسنامه بانک توسعه تعاون مصداق تعاون و همدلی است. باید روی فرصت‌ها و قوت‌های سازمان سرمایه‌گذاری کنیم تا وجه تمایز به وجود آید.
بانک توسعه تعاون در حوزه بانکداری دیجیتال در سطح کشور حرفهای زیادی برای گفتن دارد پس چه بهتر که مسئولیت اجتماعی و حرفهای گرایی را با اتکاء به توان دیجیتال تقویت کنیم.
حبیب عشایری: همراه شدن ارزش‌های فردی توأم با مسئولیت‌های اجتماعی در سازمان بسیار مهم است. راهکارهای ایجاد انگیزه در بین کارکنان از بعد نظارتی و منابع انسانی چه می‌باشد؟
باید دید ایجاد زمینه‌های خلاقیت فکری همکاران، تناسب بین مسئولیت‌ها و سمت‌های سازمانی از بعد اجرایی و نظارتی در شبکه بانکی چگونه است و به چه شکلی باید از این الگوها استفاده کرد؟
مهرزاد احمدزاده: یکسری از رفتارهایی که دلیل اصلی بی‌انگیزگی نیروی انسانی می‌شود، بحث نحوه جذب نیروی تخصصی و متناسب بودن اخلاق‌های قانونی و حرفهای آن‌ها است. البته وجود قوانین و مقررات زائد قابل تفسیر می‌باشد. هرچه این قوانین کمتر باشد سازمان به‌طور طبیعی اخلاق مدارتر می‌شود.
حقوق ناکافی و ناعادلانه، کمبود امکانات رفاهی و نحوه نظارت و کنترل بر عملکردها در بی‌انگیزگی افراد تأثیرگذار است. چنانچه زیرساخت‌ها طراحی شود این مشکلات برطرف خواهد شد.
حسین فولادی وندا: البته بانک توسعه تعاون با مدیریت سرمایه انسانی به مطالعه و نظرسنجی عوامل بی‌انگیزگی افراد در سازمان پرداخته است. بیش از هفتاد درصد کارکنان در این نظرسنجی‌ها راضی و الباقی ناراضی هستند. رضایتمندی نیروی انسانی در سرمایه انسانی، وابسته است به اینکه؛ رده شغلی و جایگاه شغلی افراد منطبق با خواسته و لیاقت افراد باشد. بیش از هفتاد درصد رضایت شغلی در سازمان نشان‌دهنده درست بودن عملکرد سازمان است و طبیعتاً درصد باقی‌مانده عدم رضایت باید موردبررسی قرار بگیرد. مشکلات مالی و استخدامی در میزان رضایتمندی افراد بسیار مؤثر است.
حبیب عشایری: صرف‌نظر از تکالیف متعارف در شبکه بانکی، نمونه بارز مسئولیت اجتماعی را می‌توانیم در قالب «بانکداری اجتماعی» نام ببریم. کمک به دانش مدیریت مالی، آموزش بازار پول و سرمایه، داده کاوی پیرامون عملکرد مالی شخص، ذخیره و حسابداری فردی، مقایسه مدل‌های هزینه‌ای در روز و تجمیع مالی جمعی، گوشه‌ای از خدماتی است که در بانک‌های مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی قابل‌ارائه است.
در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی باید به سلایق افراد توجه کرد. اگر بخواهیم مطالبات و خواسته‌های افراد را به‌طور واقعی در نظر بگیریم، باید با توجه به تکالیف و مأموریتی که در حوزه بانکداری اجتماعی داریم آن‌ها را تحت پوشش قرار دهیم.
باید دید در این خصوص آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل خاصی در بانک مرکزی وجود دارد یا نه؟ ضمن آنکه مهم است بدانیم؛ استفاده از فضای مجازی برای تحت پوشش قرار دادن مسئولیت‌های اجتماعی بانک در تعامل با مشتریان درون و برون‌سازمانی صرف‌نظر از ثمرات معنوی آن چقدر در سودآوری نیز تأثیرگذار است؟
حسن عاشقی: نباید غافل بود که اخلاق حرفهای و مسئولیت اجتماعی ما را به سودآوری می‌رساند. اگر بانک به سودآوری برسد یعنی به مسئولیت اخلاقی و حرفهای عمل کردیم؛ بنابراین افق بانک باید در این زمینه باشد و از رویکرد سیستمی استفاده کرد. فرایند درون داد و برون داد بسیار مهم است. اغلب؛ مدیران به محصول و پیامدهای آن واقف نیستند.
بانک به عنوان واسطه باید تخصیص یا تجهیز منابع انجام دهد؛ بنابراین منابع درون سازمانی و برون‌سازمانی، منابع تکنولوژیکی و فنی، دارایی و ورودی‌ها که از جامعه دریافت می‌شود، ما را در برابر جامعه و مسئولیت اجتماعی آن متوجه و آگاه می‌کند.
در بحث فرآیند منابع انسانی، مشتریان راضی خیلی مطرح است. بانک باید نسبت به کارکنان و خانواده کارکنان و محیط اجتماعی قابلیت زا توجه داشته باشد. در حوزه فرآیندها به مشتریان داخلی یعنی خانواده همکاران حساسیت داشته باشد. در نهایت بانک مسئول ارائه محصولات و خدمات به همکاران و مشتریان است؛ بنابراین جامعه هدف باید موردتوجه قرار گیرد. در علم مدیریت اثر پروانه‌ای بسیار مهم است. گاهی اوقات تأثیر عملکرد و تصمیم‌گیری‌های خیلی کوچک می‌تواند تأثیرات بزرگی در سازمان داشته باشد.
پرداخت وام و تسهیلات به جامعه هدف یعنی مسئولیت اجتماعی. کسانی اخلاقی عمل می‌کنند که حرفهای هستند. توجه به اخلاق حرفهای مدیران و همدلی آن‌ها با کارکنان باعث سودآوری و رضایت شغلی کارکنان می‌شود. کارول معتقد است: سازمان‌ها برای سودآوری و توسعه باید به مسئولیت اجتماعی خود عمل کنند.«در مقابل فریدمن می‌گوید: توسعه و سودآوری سازمان‌ها ارتباطی با مسئولیت اجتماعی آن‌ها ندارد.»
به‌طورکلی دیدگاه‌های متفاوتی در این زمینه وجود دارد اما آنچه مسلم است رضایت شغلی در سودآوری سازمان‌ها امری بدیهی است.
مهرزاد احمدزاده: ارزش سازمان‌ها در سودآوری آن‌هاست. ماهیت بانک توسعه تعاون توسعه‌ای است اما باید هم‌زمان به دنبال توسعه، اشتغال و سودآوری باهدف تزریق منابع به جامعه هدف باشیم.
حبیب عشایری: بنابراین سلامت سازمانی و مسئولیت‌پذیری دریک راستا هستند. اینکه چگونه می‌توان با تسری بخشیدن مسئولیت اجتماعی بین کارکنان از یکسو در مسیر مسئولیت‌پذیری سازمانی حرکت کرد و از سوی دیگر سلامت سازمانی را تضمین نمود از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
حسین فولادی وندا: بانک توسعه تعاون بانک توسعه‌ای است؛ بنابراین باید با توجه به تغییرات حرکت کنیم. در جامعه ما نود درصد تبادل پول فیزیکی حذف‌شده است. در دنیا نیز ATM در حال حذف شدن است؛ بنابراین باید مسئولیت‌هایمان را تغییر دهیم.
حسن عاشقی: در بحث سودآوری وقتی مسئولیت اجتماعی و اخلاق حرفهای را به عنوان فاکتورهای مؤثر تصور می‌کنیم، باید عوامل سود زا را مشخص کنیم. سود بانک تلفیقی از عناصر اجتماعی، فرهنگی و منابع انسانی است. خزانه بانک سرمایه انسانی است. سرمایه انسانی باید مزین به قابلیت‌های پویا و حرفهای باشد. قابلیت‌های پویا در بحران‌های صنعت بانکداری 2008 اتفاق افتاد. سرمایه انسانی مزین به شایستگی، تاب آوری و انعطاف‌پذیری بسیار حائز اهمیت است. باید به قلب و ذهن و دست سرمایه انسانی توجه کرد. سلامت روح و روان، مهارت و قلب کارکنان بسیار مهم است. درگذشته تولید شاخص توسعه کشورها بود و امروز مسئولیت اجتماعی شاخص توسعه‌یافتگی است و بانک‌ها باید به این سمت حرکت کنند.
حبیب عشایری: برنامه‌های آموزشی و کاربردی حوزه مسئولیت‌های اجتماعی باید بسیار محسوس و کاربردی باشد. امید است در بعد روانشناختی و شخصیتی افراد بیشتر تمرکز شود تا منجر به بهره‌وری بیشتر و سودآوری گردد
گفتگو: حورا خاکدامن
