فهرست پرسش های متداول قانون جدید چک
  • سامانه صیاد غیر از ثبت، تایید و انتقال چک، چه خدماتی را در اختیار مشتریان بانکی می‌گذارد؟

    در این سامانه می‌توان وضعیت اعتباری صادرکننده چک را استعلام گرفت. به‌این‌صورت که با وارد کردن شناسه ۱۶ رقمی صیادی برگ چک می‌توانید وضعیت صادرکننده چک در سیستم بانکی را از بابت داشتن یا نداشتن چک برگشتی مشاهده کنید.

    البته شما می‌توانید این سرویس را از سایت بانک مرکزی و سامانه پیامکی ۷۱۱۷۱۱ نیز دریافت کنید.

  • با ثبت اطلاعات، وجود چک فیزیکی ضروری هست یا خیر؟

    بله ضروری است و در زمان وصول چک، اطلاعات برگه چک با سامانه صیاد تطبیق داده می‌شود.

  • ثبت اطلاعات چک چه مزایایی دارد؟

    • صدور چک بلامحل به حداقل می‌رسد.
    • اعتبار و اعتماد به چک بیشتر می‌شود و قطعا آمار چک‌های برگشتی و پرونده‌های مربوط به آن بسیار کاهش می‌یابد.
    • با اجرای قانون، اعتبار چک صرفاً متکی به لاشه کاغذی نیست و با پشتیبان‌گیری و ثبت اطلاعات مندرج در چک در سیستم متمرکز بانک مرکزی، از وقوع جرائمی مثل جعل چک جلوگیری میشود و نگرانی‌ها در خصوص از بین رفتن لاشه چک در مواردی از قبیل سیل، زلزله، سرقت چک و ... کاهش پیدا می‌کند.
    • یکی دیگر از مزایا این است که اجازه ثبت چک جدید در سامانه صیاد برای دارندگان چک برگشتی وجود ندارد. قبلا اگر شخصی چک برگشتی داشت می‌توانست دسته چک خودش را تا برگ آخر استفاده کند اما با اجرای قانون جدید، صدور و ثبت چک جدید در سامانه صیاد برای کسانی که حتی یک فقره چک برگشتی داشته باشند، امکان‌پذیر نیست.
    • زمان رسیدگی قضایی به چک برگشتی بسیار کوتاه‌تر می‌شود
    • محدودیت‌های دارندگان چک برگشتی بیشتر می‌شود.
  • محرومیت‌های دارندگان چک برگشتی در قانون جدید شامل چه مواردی می‌شود؟

    در قانون جدید چک، بعد از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت برخط به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اطلاع می‌دهد. پس از گذشت بیست و چهار ساعت، تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا زمانی که از چک برگشتی رفع سوء اثر نشده است، محدودیت‌های زیر را نسبت به صاحب حساب و امضاکننده چک برگشتی اعمال کنند:

    الف- عدم امکان افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید؛ حتی صدور المثنی/ تمدید تاریخ اعتبار کارت/ کارت اعتباری و تسهیلات خرد

    ب- مسدود شدن وجوه تمام حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری موجود است به میزان کسری مبلغ چک؛

    ج- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانتنامه‌های ارزی یا ریالی؛

    د- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی.

  • چگونه می‌توان چک را از طریق سامانه صیاد انتقال داد؟

    در قانون جدید چک پشت‌نویسی با درج اطلاعات مربوطه در سامانه صیاد جایگزین شده است. براین اساس، مراحل زیر توسط انتقال دهنده چک می‌بایست انجام گیرد:

    • مراجعه به یکی از ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد
    • احراز هویت

    - احراز هویت در اینترنت بانک و برنامک موبایلی بانک، صرفاً یک بار پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور این برنامه‌ها انجام می‌شود.

    - احراز هویت در برنامک‌های موبایلی حوزه پرداخت از طریق ورود اطلاعات یکی از کارت‌های بانکی متعلق به ذینفع چک انجام می‌شود.

    - احراز هویت در شعب بانک‌های عامل طبق روال‌های موجود انجام می‌شود.

    • ورود شناسه صیادی برگ چک متعلق به انتقال دهنده در سامانه صیاد
    • ورود اطلاعات مربوط به قلم اطلاعاتی "بابت" و هویت ذینفع جدید چک (انتقال‌گیرنده)
    • تایید و ثبت اولیه انتقال چک

    در انتقال چک نیز ذینفع جدید چک (انتقال‌گیرنده) باید مرحله تایید را پس از دریافت برگه چک در سامانه صیاد انجام دهد.

  • چگونه باید اطلاعات چک را تایید کرد؟

    با توجه به اینکه ثبت نهایی چک منوط به استعلام و تطبیق مندرجات برگ چک با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد می‌باشد، گیرنده چک با در دست داشتن برگ چک اقدامات زیر را صورت خواهد داد:

    • مراجعه به یکی از ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد (لزومی به یکسان بودن ابزار مورد استفاده توسط صادرکننده و تاییدکننده چک وجود ندارد)
    • احراز هویت

    - احراز هویت در اینترنت بانک و برنامک موبایلی بانک، صرفاً یک بار پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور این برنامه‌ها انجام میشود.

    - احراز هویت در برنامک‌های موبایلی حوزه پرداخت از طریق ورود اطلاعات یکی از کارت‌های بانکی متعلق به ذینفع چک انجام می‌شود.

    - احراز هویت در شعب بانک‌های عامل طبق روال‌های موجود انجام می‌شود.

    • استعلام و تطبیق مندرجات برگ چک شامل تاریخ سررسید، مبلغ و اطلاعات هویتی ذینفع
    • تایید یا رد چک براساس انطباق یا عدم انطباق مندرجات

    o در صورت تایید چک: چک در وضعیت ثبت نهایی تلقی می‌شود و قابلیت نقد شدن در سررسید را خواهد داشت.

    o در صورت رد چک: ذینفع ضمن انتخاب حداقل یکی از دلایل مندرج در سامانه، میبایست فیزیک چک را به صادرکننده/انتقالدهنده عودت دهد.

    نکته: مراجعه به سامانه صیاد از طریق برنامک‌های موبایلی حوزه پرداخت برای ثبت، تایید یا انتقال چک صرفا باید از طریق تلفن‌همراهی که سیم‌کارت آن متعلق به خود شخص است، انجام شود.

  • چگونه باید اطلاعات چک را ثبت کرد؟

    پس از درج مندرجات چک در برگ آن، صادر کننده چک به یکی از ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد مراجعه کرده و سپس اقدام به ورود اطلاعات چک و اطلاعات هویتی ذینفع/ذینفعان می‌کند.

    خلاصه مراحل به شرح زیر است:

    • ثبت مندرجات شامل تاریخ سررسید، مبلغ و اطلاعات هویتی ذینفع در برگ چک
    • مراجعه به یکی از ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد
    • احراز هویت

    - احراز هویت در اینترنت بانک و برنامک موبایلی بانک، صرفاً یک بار پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور این برنامه‌ها انجام می‌شود.

    - احراز هویت در برنامک‌های موبایلی حوزه پرداخت از طریق ورود اطلاعات یکی از کارت‌های بانکی متعلق به صادرکننده چک نزد همان بانکی که دسته چک وی را صادر کرده است، انجام می‌شود.

    - احراز هویت در شعب بانک‌های عامل طبق روال‌های موجود انجام می‌شود.

    • ورود مندرجات چک در سامانه صیاد و تکمیل فیلد "بابت"
    • تایید و ثبت اولیه چک
  • چک‌های جدید چه ویژگی‌هایی دارند؟

    چک‌های جدید چند ویژگی دارند که از چک‌های موجود متفاوت است. مثال رنگ چک‌های موجود صورتی و سبز است اما چک‌های جدید با تم رنگ بنفش چاپ و منتشر میشوند. همچنین بر روی برگه چک‌های جدید عبارت "کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است." درج شده است.

  • از چه زمانی ثبت چک‌ها در صیاد اجباری می‌شود؟

    از ابتدای سال 1400، ثبت چک‌های جدید در سامانه صیاد اجباری می‌باشد. چک‌های موجود هم در حال حاضر می‌توانند به صورت اختیاری در سامانه صیاد ثبت شوند. البته بانک مرکزی در آینده، چک‌های موجود را جمع‌آوری و با چک‌های جدید جایگزین می‌کند و در این خصوص، فرجه زمانی مناسب را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد تا مشکلی به وجود نیاید.

  • طبق اطلاع‌رسانی قرار بر ثبت چک ها در سامانه صیاد است این سامانه چیست و در کجا در دسترس است؟

    صیاد، سامانه یکپارچه در بانک مرکزی است و براساس قانون جدید چک، چک‌ها در این سامانه ثبت، تایید و منتقل می‌شوند.
    در حال حاضر ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد شامل برنامک‌های موبایلی حوزه پرداخت است که آماده ارائه خدمات ثبت، تایید و انتقال چک به صورت اختیاری هستند و فهرست آن‌ها در سایت شاپرک منتشر می‌شود. اینترنت بانک و همراه بانک بانک‌ها و موسسات اعتباری نیز به زودی امکان دسترسی به سامانه صیاد را فراهم می‌کنند. شعب بانک‌ها هم این خدمت را برای کسایی که دسترسی به اینترنت ندارند، انجام می‌دهند. همچنین بانک مرکزی در حال بررسی روش‌های دیگر دسترسی به سامانه صیاد از جمله تلفنبانک، ابزار پیامکی، کدهای دستوری و سایر روش‌هایی است که توسط شبکه بانکی اطلاع‌رسانی خواهند شد.